محیطهای عمومی صنعت

محیطهای صنعت بیشتر از لحاظ پیامدهای استراتژیك اساس در ابعاد كلیدی زیر با هم متفاوتند:

• تمركز صنعت؛

• وضعیت بلوغ صنعت؛

• قرارگرفتن صنعت در معرض رقابت بین المللی.

در بخش دو، برپایه این ابعاد تعدادی از محیطهای صنعتی عمومی را انتخاب كرده به موشكافی آنها میپردازیم.  در این بخش، پنج محیط عمومی عمده برای تحلیل و بررسی انتخاب شده است:

• صنایع غیرمتمركز

• صنایع نوظهور

• صنایع در مرحله بلوغ

• صنایع در حال افول

• صنایع جهانی

استراتژی رقابتی در صنایع غیرمتمركز

یك محیط ساختاری مهم كه در آن شركتهای زیادی با هم در حال رقابت هستند، صنعت غیرمتمركز نامیده میشود به عبارت دیگر صنعت غیرمتمركز صنعتی است كه در آن هیچكدام از شركتها سهم زیادی از بازار را در اختیار ندارند و نمیتوانند تاثیر اساسی بر بازده آن صنعت داشته باشند. معمولاً صنایع غیرمتمركز در برگیرنده شمار زیادی از شركتهای كوچك و متوسط هستند كه بسیاری از آنها در مالكیت بخش خصوصی هستند. ایده اصلی كه اینگونه صنایع را به محیط منحصر بهفردی برای رقابت مبدل میكند، عدم حضور پیشروان بازار است كه از توان كافی برای شكل دادن به رویدادهای صنعتی برخوردارند و در بخشهای زیر متداول هستند:

• خدمات؛

• خرده فروشی؛

• توزیع؛

• تولیدات چوبی و فلزی؛

• محصولات كشاورزی؛

• كسب و كارهای خلاق.

صنایع غیرمتمركز همچنین از نظر پیشرفت فناوری از تنوع بالایی برخوردارند و از صنایع، با فناوری بالا نظیر گرمایش خورشیدی تا صنایع با فناوری پایینتر نظیر جمعآوری زباله و خردهفروشی مشروبات طبقهبندی میشوند.

عوامل غیرمتمركز شدن صنعت

• موانع كلی برای ورود به صنعت

• نبود مزیتهای مقیاس و یا منحنی تجربه

• هزینه های حمل و نقل بالا

• هزینه های بالای صورت برداری كالا یا نوسانات فروش غیر منظم

• نداشتن مزیت در بزرگی تامین كننده ها یا خریداران

• نبود مزیتهای اقتصادی در برخی جنبه های مهم

• نیازهای متنوع بازار

• تمایز زیاد محصول، به ویژه اگر بر پایه وجهه استوار باشد

• موانع خروج

• مقررات محلی

• ممنوعیت تمركز از طرف دولت

• نوپایی

غلبه بر پراكندگی

غلبه بر نبود تمركز و پراكندگی میتواند یك فرصت استراتژیك بسیار مهم باشد. حاصل یكپارچهسازی یك صنعت غیرمتمركز میتواند بسیار با ارزش باشد چرا كه هزینه ورود به درون صنعت طبق تعریف پایین است و به احتمال زیاد شركتهایی در درون صنعت وجود دارند كه نسبتاً كوچك و ضعیف هستند و تهدید برای اقدام تلافی جویانه از جانب آنها اندك است.

غلبه بر نبود تمركز از جمله تغییراتی به شمار میآید كه عوامل اقتصادی اصلی را كه منجر به خرد شدن ساختار صنعت میشود از میان بر میدارد. برخی رویكردهای عمومی غلبه بر نبود تمركز در صنعت عبارتند از :

• ایجاد مزیتهای مقیاس یا منحنی تجربه

• استاندارد نمودن نیازهای متفاوت بازار

• خنثی سازی یا جداسازی عوامل اصلی نبود تمركز

• خرید دیگر شركتها برای رسیدن به حد قابل توجهی از تمركز

• شناخت زود هنگام گرایشهای صنعت

صنایع راكد

نكته اصلی در شناخت اهداف استراتژی این است كه بسیاری صنایع تقسیم شده هستند نه بهخاطر دلایل اقتصادی بنیادین، بلكه به دلیل گیر كردن آنها در وضعیت تقسیمشدگی و عدم تمركز. گیركردن صنایع در چنین وضعیتی ریشه در عوامل زیر دارد:

• عدم برخورداری شركتهای موجود از منابع و مهارتهای كافی

• عدم آینده نگری یا رضایت شركتهای موجود در درون صنعت

• عدم توجه شركتهای بیرونی

مواجهه با عدم تمركز صنعت

در بسیاری موقعیتها، عدم تمركز صنعت و تقسیمشدگی بالای آن در واقع ریشه در اقتصاد صنعت دارد كه امكان غلبه بر آن وجود ندارد. صنایع تقسیم شده نه تنها دارای شركتهای رقیب زیادی هستند بلكه توان چانهزنی آنها در مقابل خریداران و تامینكنندگان نیز ضعیف است. پیامد چنین شرایطی حاشیه سودآوری است. در چنین محیطی، كسب موقعیت استراتژیك مناسب از اهمیت خیلی بالایی برخوردار است. چالش استراتژیكی مطرح در اینجا این است كه شركت باید با تبدیل خود به یكی از موفقترین شركتها بر عدم تمركز غلبه كند، هر چند ممكن است سهم بازاری كه به دست میآورد چندان زیاد نباشد.

چند گزینه استراتژیك ممكن برای مقابله با ساختار غیرمتمركز وجود دارد كه باید بسته به موقعیت و شرایط موجود مورد بررسی قرار گیرد.

• تمركززدایی كاملاً كنترل شده: این استراتژی بهجای افزایش حجم فعالیتها در یك یا چند بخش، مستلزم مستقل نگهداشتن بخشهای مجزا و كوچك است.

• ایجاد تاسیسات: این استراتژی شامل طراحی تاسیسات استاندارد- اعم از كارخانه یا مركز ارائه خدمات- و علمی نمودن فرآیند ساخت و بكارگیری تاسیسات با كمترین هزینه ممكن میباشد.

• افزایش ارزش افزوده: از طریق ارائه خدمات بیشتر در كنار فروش، سهیم شدن در ساخت مراحل نهایی محصول یا انجام فعالیتهای اصلی یا فرعی مونتاژ قطعات(قبل از فروش به مشتری)، ادغام رو به جلو از ساخت به توزیع یا خرده فروشی.

• تخصص یافتگی از طریق نوع محصول یا بخش مربوط به محصول: متخصص شدن در گروه كاملاً محدودی از محصولات.

• تخصص یافتگی به واسطه نوع مشتری: تخصص یافتگی در مورد گروه خاصی از مشتریها در درون صنعت.

• تخصص یافتگی بر اساس نوع سفارش: شركت فقط سفارشهایی را بپذیرد كه محدود و مستلزم تحویل سریع است و حساسیت سفارشدهنده نسبت به قیمت آن اندك است؛ یا شركت میتواند فعالیت خود را به ارائه محصول یا خدمات سفارشی محدود كند.

• تمركز بر یك منطقه جغرافیایی: با متمركز كردن توجه خود بر تسهیلات، و فعالیتهای بازاریابی و فروش خود در یك منطقه جغرافیایی خاص و تحت پوشش قرار دادن آن منطقه.

• سیاست حفظ موقعیت موجود و اجتناب از هزینه های اضافی: هزینه های سربار اندك، كاركنان ماهر اندك، كنترل شدید هزینه و توجه به جزئیات

• ادغام رو به عقب

تلههای استراتژیك بالقوه

محیط ساختاری منحصر به فرد صنایع غیرمتمركز با تلههای استراتژیك خاصی همراه است. برخی از تلههای

متداول كه باید در تحلیل استراتژیهای جایگزین در یك صنعت غیرمتمركز خاص به عنوان علائم خطر قلمداد

میشوند، عبارتند از:

• تلاش برای تفوق

• فقدان انضباط استراتژیك

• تمركز یافتگی بیش از حد

• فرض اینكه رقبا از هزینههای سربار و اهداف یكسانی برخوردارند

• واكنش بیش از حد نسبت به محصولات جدید

تدوین استراتژی

مرحله نخست تحلیل كامل صنعت و رقبا است تا از طریق آن بتوانیم منشا نیروهای رقابتی موجود در درون صنعت، ساختار درونی صنعت و موقعیت شركتهای عمده را شناسایی كنیم.

مرحله دوم شناسایی علل پراكندگی و نبود تمركز در صنعت است. تهیه یك فهرست كامل از علل و یافتن رابطه آنها با اقتصاد صنعت بسیار مهم میباشد.

مرحله سوم بررسی جداگانه هركدام از علل عدم تمركز در حیطه صنعت و نتایج تحلیل رقبا در مرحله اول است.

مرحله چهارم بستگی به مرحله قبل دارد. شركت باید نحوه تعادل ساختاری در صنعت را بعد از تثبیت و یكپارچه شدن آن پیشبینی كند و سپس تحلیل ساختاری را مجدداً به كار گیرد.

اگر فرصتهای غلبه بر نبود تمركز و پراكندگی كه در مرحله سوم مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت مطلوب نباشد، مرحله پنجم انتخاب بهترین راه برای مقابله با ساختار نامتمركز میباشد.

 مراحل تدوین استراتژی رقابتی در صنایع غیرمتمركز

* مرحله اول ساختار صنعت و موقعیت شركتها چگونه است؟

* مرحله دوم چرا صنعت تمركز نایافته است؟

* مرحله سوم آیا میتوان بر عدم تمركز غلبه كرد؟ چگونه؟

* مرحله چهارم آیا غلبه بر نبود تمركز سودآور است؟ به این منظور شركت باید در چه موقعیتی قرار گیرد؟

* مرحله پنجم اگر عدم تمركز اجتناب ناپذیر است، بهترین راه برای مواجهه با آن چیست؟

درج آگهی در mycityad.ir رایگان هست و براحتی میتوانید خدمات صنایع خود را اگهی کنید.