استان آذربایجان غربی با احتساب دریاچه اورمیه حدود 43660 کیلومتر مربع مساحت دارد. استان آذربایجان غربی که در شمال غرب ایران واقع شده است حدود 65/2 درصد از کل کشور ایران را تشکیل می دهد.
ارایه درگاه پرداخت ePayBank.ir برای آذری زبانهای استانهای آذربایجان شرقی و غربی
آیا اطلاع دارید که ePayBank.ir که ارایه کننده درگاه پرداخت هست آذری زبان می باشد؟
استان آذربایجان غربی از طرف شمال و شمال شرق با جمهوری آذربایجان و ارمنستان، از غرب با کشورهای ترکیه و عراق، از جنوب با استان کردستان و از شرق با استان آذربایجان شرقی و زنجان همسایه است. براساس آخرین تقسیمات کشوری استان آذربایجان غربی دارای 12 شهرستان، 28بخش، 14 شهر، 103 دهستان و 3227 آبادی دارای سکنه می باشد و مرکز آن شهر تاریخی اورمیه است.
استان آذربایجان غربی یکی از مناطق کوهستانی کشور است و توپوگرافی متنوع و گسترده ای دارد. براساس ساختار طبیعی استان آذربایجان غربی، اکوسیستم های ویژه ای از ترکیب گیاهان در سطوح مختلف پوشش گیاهی در اشکورهای مختلف توپوگرافی به وجود آمده است که اهم آنها به شکل جنگل ها و مراتع خودنمایی می کنند. استان آذربایجان غربی عمدتا تحت تاثیر جریان هوای مرطوب اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه است، ولی در برخی از ماههای زمستان، توده هوای سردی از اطراف شمال، هوای مدیترانه ای آن را متاثر کرده و موجب کاهش قابل توجه دما می شود.
از نظر تاریخی، تاریخ باستانی آذربایجان با تاریخ قوم ماد در آمیخته است. قوم ماد پس از مهاجرت به ایران آرام آرام قسمتهای غربی ایران از جمله آذربایجان را تصرف کردند. مقارن این ایام دولتهایی در اطراف آذربایجان وجود داشت که از آن جمله میتوان به دولت آشور در شمال بین النهرین، دولت هیق در آسیای صغیر، دولت اوراتو در نواحی شمال و شمال غرب، اقوام کادوسی در شرق و کاسی ها در حوالی کوه های زاگرس اشاره کرد. بعد از تاسیس دولت ماد، آذربایجان به ماد کوچک معروف شد و مشتمل بر شهرهای قدیمی همدان، ری، اصفهان و کرمانشاه بود. بعد از غلبه اسکندر مقدونی به ایران، سرداری به نام آتورپات در آذربایجان ظهور کرد و از اشغال آن توسط یونانیان ممانعت به عمل آورد. از آن به بعد این سرزمین به نام آتورپاتگان معروف شد. آتورپات به پادشاهی رسید و آن ناحیه را مستقل اعلام نمود. حکومت جانشینان آتورپات در آذربایجان در زمان اشکانیان نیز ادامه یافت و این منطقه توانست کماکان استقلال خود را حفظ کند. سرانجام اردشیر بابکان موسس سلسله ساسانی بر حکمرانی آذربایجان استیلا یافت.
صنایع دستی استان آذربایجان غربی به شرح زیر است:
انواع قالی و گلیم، نساجی سنتی، رنگرزی و چاپهای سنتی، رودوزی و بافتنی، سفالگری و سرامیک سازی، فرآورده های پوست و چرم، هنرهای مرتبط با فلز، چوب، حصیربافی، طراحی سنتی و نگارگری، صحافی و جلدسازی سنتی، گیوه دوزی و نمدمالی.
قالی بافی : در مورد قالی های استان آذربایجان غربی تاریخی دقیق در دسترس نیست و نقشه خاصی که مربوط به استان آذربایجان غربی باشد نیز وجود ندارد. ولی هم اکنون تقریبا نقشه سایر مناطق را می بافند. در آذربایجان غربی، به دلیل نزدیکی و همجواریش با استان آذربایجان شرقی – که یکی از مراکز عمده قالیبافی در دنیا است – قالیبافی متداول می باشد. مهمترین مراکز قالیبافی استان آذربایجان غربی شهرهای تکاب و میاندوآب و مناطق عشایری و روستایی آن است.
گلیم بافی : در بخشهایی از استان آذربایجان غربی، گلیم سوماک نیز بافته می شود.
رنگرزی و چاپ های سنتی : کلیه فرآورده هایی که بوسیله قلم مو، قالب و شابلون، رنگ آمیزی می شود و پذیرای نقش می شود جزو چاپ های سنتی به حساب می آیند. البته در اذربایجان غربی عمدتا در زمینه رنگرزی فعالیت می شود.
رودوزی : رودوزی های استان آذربایجان غربی عمدتا در زمینه ممقان دوزی انجام می شود. این هنر – صنعت که تولیدش در انحصار زنان و دختران خانه دار است. مواد اولیه مورد نیاز نخ ابریشم رنگین پارچه است. بیشتر محصولات این رسته در تهیه کلاه است. البته در حال حاضر زیرلیوانی، کمربند، کفش، جلیقه، رومیزی نیز تهیه می شود.
این رشته از سوزندوزی از بخش هایی است که طی آن زمینه اساسی پارچه را از بخیه می پوشانند و زمینه تازه ای از نقش و نگار ایجاد می شود. طرحهای سوزندوزی عمدتا ذهنی و ملهم از برداشت های شخصی هنرمند است.
درباره استان آذربایجان غربی:
استان آذربایجان غربی با وسعت 43660 کیلومتر مربع در شمال غرب کشور ایران قرار دارد که جزو یکی از کهن ترین استان های ایران می باشد. مرکز استان شهرستان اورمیه می باشد و شهرهای تابع این استان عبارتند از : خوب – ماکو – سلماس – سردشت – مهاباد – میاندوآب – نقده – پیرانشهر
مردم استان آذربایجان غربی پیرو دین اسلام بوده و اکثریت آن مذهب شیعه دارند.
شهرهای مهاباد ، سردشت و پیرانشهر اهل تسنن بوده و کردنشین می باشند در ضمن تعدادی از اقلیتهای مسیحی نیز در اورمیه زندگی می کنند.
درباره شهر اورمیه
اورمیه یا رضائیه مرکز استان آذربایجان غربی یکی از شهرهای قدیمی ایران به شمار می رود که قدمت آن به 2000 قبل از میلاد می رسد . شهر اورمیه در جلگه وسیع و سرسبزی که اطراف آن تا کیلومترها پوشیده از باغات انگور و سیب و مزارع می باشد واقع شده است. در مورد نام این شهر روایات مختلفی مطرح شده است. عده ای از مورخین معتقد هستند که نام اصلی این شهر چی چست بوده است و درباره نام فعلی شهر اورمیه اختلاف نظر وجود دارد.. برخی معتقد هستند که اورمیه از دو کلمه اور+میه تشکیل شده است که اور به معنی جا و مکان و میه به زبان آشوری یعنی آب.
اورمیه یکی از شهرهای زیبا و دیرپای استان آذربایجان غربی در جلگه بطول 70 کیلومتر و به عرض 30 کیلومتر و در کنار دریاچه لاجوردی با نام دریاچه اورمیه گسترده شده است، و شهر اورمیه به علت آب و هوای معتدل و داشتن مناظر زیبا یکی از شهرهای توریستی کشور ایران می باشد. جمعیت شهر اورمیه 725008 نفر می باشد که از این تعداد 444001 نفر جمعیت شهری و 281007 جمعیت روستایی و ارتفاع آن از سطح دریا 1267 متر می باشد.
پیشینه تاریخی و آثار باستانی اورمیه
اورمیه یکی از شهرهای قدیمی کشور بوده که در دوران حکومت رضاخان بنام رضائیه تغییر نام داده بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی مجددا به نام اصلی یعنی اورمیه تغییر نام داد. ساکنین شهر اورمیه را شیعه، سنی، یهودی، آشوری و ارمنی تشکیل می دهند که اغلب در یک محله در کنار هم زندگی می کنند. مردم شهر اورمیه به زبانهای ترکی، آشوری، ارمنی و کردی صحبت کرده و تمام طوایف زبان فارسی را نیز یاد گرفته اند که در مدارس به زبان فارسی تکلم می نمایند.
بناها و قلعه های قدیم شهر اورمیه
قلعه بابک / قلعه بابک در بخش صومای برادوست شهرستان اورمیه بصورت قلعه ای چهارطبقه در بالای کوه و مخروطی شکل احداث شده است. پی قلعه سنگ یک پاچه ای است که با آهن و نعل اسب و آهک و ماسه بنا گردیده و بشکل عمودی چند طبقه درآمده است در این خرابه آثار یک شهر بنام بانکه به گویش کردی تک خانوار وجود دارد و صاحب اصلی میرصوما نامی بوده است.
قلعه دم دم / این قلعه در ارتفاعات برادوست در 18 کیلومتری اورمیه بنا گردیده است. در سال 1018 هجری قمری به پیشنهاد امیرخان یکدست و با اجازه شاه عباس بزرگ ساخته شده است. قلعه دم دم از پنج قلعه بنامهای اصل قلعه، قلعه تحتانی، قلعه یخ و قلعه بیرونی تشکیل شده است. نخستین بانی قلعه متعلق به گذشته دور است که بعدا امیرخان روی آن استحکاماتی بنا کرد
عمارت چهار برج / عمارت چهار برج از ساختمانهای معروف اورمیه می باشد کعه رضا قلی خان بیگلر بیگی فرزند محمد موسی خان آنرا بنا کرده است. چهار برج ساختمان بزرگی بوده که در چهار گوشه آن چهار برج ساخته شده است. این عمارت دارای اندرونی و بیرونی و تالارهای متعدد و حمام مخصوص بود که چند خانوار میتوانستند در ان جا زندگی کنند.
در این عمارت از کریم خان زند و فتحعلی شاه قاجار پذیرائی شده است. تالارهای آن با نقاشی آب رنگ بوسیله نقاش هنرمند اورمیه ا… ویردی تزئین شده است.
بنای سه گنبد / بنای سه گنبد مقبره ای به شکل برج است که در جنوب شرقی شهر اورمیه واقع شده و در سال 580 هجری قمری بنا گردیده است. بنا شبیه مزارهای قدیمی شهر مراغه می باشد که در نتیجه عدم مراقبت و آسیبهای وارده قسمت عمده خطوط و نقوش آن ریخته و از بین رفته است. در سالهای اخیر نسبت به نگهداری باقیمانده آثار این بنا و مرمت قسمتهای خراب شده آن اقدام گردیده است. درباره وجه تسمیه سه گنبد برخی از مورخان بر این باورند که دو بنای دیگر نیز در مجاورت روستایی بنام چهریق از دهستانهای شهرستان سلماس وجود داشته که مجموعه سه بنا را در قدیم سه گنبد می نامیدند.
مسجد جامع اورمیه / مسجد جامع اورمیه از بناهای نیمه دوم سده هفتم هجری قمری است. این مسجد در وسط بازار قرار دارد و دارای صحن بزرگ و شبستان آجری وسیع است که قسمت اصلی وسطی آن با گنبدی بلند پوشیده شده است.
محراب مسجد از نظر گچبری و خطوط از زیباترین آثار هنری مغول بوده و ارتفاع آن 7/82 متر و عرض آن 48/5 متر است. البته محراب در سال 676 هجری قمری بدست استاد عبدالمومن تبریزی گچبری شده و شاید خود مسجد از این تاریخ قدیمی تر باشد. مسجد در سال 1184 هجری قمری بدستور رضاقلی خان بیگلر بیگی ایل افشار و حاکم اورمیه تعمیر شده است.
سوغاتی های مشهور اورمیه
نقل بیدمشک و حلوای هویج را میتوان از جمله مشهورترین سوغاتیهای اورمیه نام برد و علاوه بر آن عرق بیدمشک و عرق بادرنجبو از شهرت برخوردار است. عرقیات بیدمشک و بادرنجبو علاوه بر خاصیت پزشکی برای خوشبو و خوش طعم کردن شربت های گوناگون مورد مصرف قرار می گیرد.
کشاورزی استان اذربایجان غربی
تنوع محصولات کشاورزی در استان آذربایجان غربی مخصوصا شهر اورمیه باعث شده که استان آذربایجان غربی از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد. باغات گسترده انگور و سیب از شهره خاصی نسبت به شهرستان های دیگر دارند و نظر هر بیننده ای را در فصل تابستان به خود جلب می نماید.
تنوع انواع انگور با اسامی مختلف و سیب در نوع خود بی نظیر است.
به گفته ساکنین پا به سن گذاشته روستاهای اطراف اورمیه در زمانهای نه چندان دور یک نوع سیب در منطقه پرورش داده شد که به سیب ترکمان مشهور بود که گویا شهرت جهانی داشته و هم اکنون در کشورهای اروپایی گاها سیب ایران به خصوص سیب محصول باغات اورمیه را به این اسم می شناسند.
لازم به ذکر است که از محصول انگور یک نوع شهد به اسم دوشاب تهیه می شود که در میان ساکنین استان اذربایجان غربی از محبوبیت خاصی برخوردار است و زینت سفره هر اورمیه ای می باشد.
و اما آونگ (میلاخ)! شاید برای شما جالب باشد بدانید یک نوع سبک نگهداری انگور به روش کاملا سنتی است که در میان آذربایجانی ها معمول می باشد بدین صورت که انگورهای چیده شده از باغات را روی یک طناب با فاصله 10 تا 15 سانتی متری در کنار هم گره می زنند و در آخر سر در یک محل تاریک و سرد که اصطلاحا ( میلاخ دامی) نامیده می شود قرار می دهند. آونگ یا میلاخ تا عید نوروز در خانه هر آذربایجانی و اورمیه ای که به نوعی با کشاورزی ارتباط دارد یافت می شود. در شب یلدا ( چیله گجسی) نیز همواره هندوانه پای سفره آماده برای نوش نمودن می باشد.