HIV چیست ؟
HIV مخفف Human Immunodeficiency Virus به معنی “ویروس نقص ایمنی انسان” می باشد. ویروس ، یك ذره زنده خیلی كوچك است كه میتواند تكثیر و پخش شود اما برای زندگی نیاز به موجود زنده دیگری دارد. وقتی ویروس، سلولی را آلوده كند شروع به تكثیر در داخل آن سلول میكند كه در نهایت منجر به آسیب آن سلول میشود. ویروسهای مختلف به سلولها و بافتهای مختلفی از بدن حمله میكنند. برخی ویروسها به پوست، برخی به دستگاه تنفسی و … حمله میكنند ، در حالیكه HIV به خود سیستم ایمنی حمله می كند و این خصوصیت ویروس است كه آنرا خطرناك كرده است. سیستم ایمنی، گروهی ازسلولها هستند كه بدن را در برابر انواع عفونتها محفاظت میكند و بدون آنها، توانایی بدن برای مبارزه با نواع عفونتها تضعیف میشود. لذا وقتی ویروس HIV وارد بدن فردی شود به تدریج قدرت دفاعی بدن وی ضعیف می شود و این فرد در برابر انواع بیماریها و عفونتها حتی آنهایی كه در حالت عادی بیماریزا نیستند آسیب پذیر میگردد . انسان میتواند توسط فرد دیگری كه به HIV مبتلا است آلوده شود و او نیز میتواند بقیه افراد را آلوده كند و بر این اساس HIV منتشر میشود .
به فردی كه به HIV آلوده است( + HIV مثبت) اطلاق میشود .
این روند قابل رؤیت نیست و راهی وجود ندارد تا با نگاه كردن به افراد بگوئیم كه آیا به HIV مبتلا هستند یا خیر، ولی آزمایش خون میتواند پس از چند ماه از اولین تماس، ویروس را در خون آشكار كند .افراد آلوده به HIV ممكن است سالها كاملاً سالم بمانند و حتی خودشان ندانند كه آلوده هستند .

ویروس ایدز (HIV) از چه راههایی سرایت می كند؟
{ پوست سالم، یك سد بسیار قوی دربرابر ورود HIV وسایر ویروسها وباكتری ها است }.

1 – تماس جنسی نا امن
*ویروس HIV از طریق مایع منی (همچنین شامل مایعی كه قبل ازمنی خارج می شود) ، ترشحات دستگاه تناسلی زنان وخون افراد مبتلا به آن منتقل می شود و افرادی كه با این ترشحات ، چه از طریق همجنس بازی و چه از طریق روش معمول جنسی ،تماس حاصل نمایند دچار عفونت HIV می گردند .
وجود بیماریهای مقاربتی مثل سوزاك، سفلیس و همچنین زخمهای دستگاه تناسلی خطر آلودگی را چند برابر خواهد كرد .بدیهی است اگر شما و یا همسرتان به عفونت HIV مبتلا نباشید از راه جنسی به این بیماری مبتلا نخواهید شد .
بعضی از دلایل حاكی از آن می باشد كه از طریق روابط جنسی دهانی نیز ممكن است فرد دچار عفونت HIV گردد.(به خصوص زمانی كه زخم یا آسیبی در دهان باشد )
البته احتمال انتقال عفونت HIV از مردان آلوده به زنان در طول ارتباط جنسی به مراتب بیش از انتقال این عفونت به مردان می باشد و مایع منی آلوده ممكن است برای چند روز در واژن زن باقی بماند. سلولهای ناحیه دهانه رحم نیز دارای استعداد زیاد برای ابتلا به عفونت HIV هستند.ابتلای افراد به عفونت HIV از طریق ارتباط جنسی معمول در بسیاری از كشورهای افریقایی و برخی از مناطق آمریكای جنوبی مشاهده می شود . همجنس بازی از روشهایی است كه موجب ابتلای افراد به عفونت HIV می شود؛ به ویژه شخصی كه مفعول واقع شده است، در معرض بیشتری از این آلودگی قرار دارد زیرا آلت تناسلی فرد موجب پارگی لایه های داخلی مقعد شده و این امر موجب می گردد تا HIV كه درون مایع منی قرار دارد به راحتی وارد جریان خون شود .

2- سرایت از مادرآلوده به جنین در داخل رحم و یا انتقال به كودك درطی دوران شیردهی

ویروس HIV از مادر آلوده به كودك ممكن است در دوران حاملگی، هنگام وضع حمل یا كمی بعد از زایمان انتقال یابد .
HIV می تواند در شیر پستان زن آلوده وجود داشته باشد و به نوزادش منتقل شود اما با وجود داروهای خاص ، شانس این انتقال بسیار كاهش مییابد هر چند در بسیاری از كشورهای در حال پیشرفت و فقیر، چنین داروهایی در دسترس نیست .در كودكان، آلودگی به HIV بسرعت به طرف ایجاد بیماری ایدز پیشرفت میكند و شانس زنده ماندن كودك هم كم است.

3- استفاده مشترك از سرنگ و سوزن آلوده جهت تزریق استفاده مشترك از سرنگ آلوده (كه این عمل میان افراد معتاد به مواد مخدر تزریقی بسیار معمول می باشد ) و یا برخورد تصادفی با سوزن آلوده به عفونت HIV(گاهی اوقات این امر در مراكز پزشكی اتفاق می افتد) موجبات ابتلای افراد به عفونت HIVرا فراهم می آورد .خالكوبی با سوزن آلوده؛ سوراخ كردن گوش بوسیله سوزن و وسایل آلوده؛ استفاده از مسواك و تیغ ریش تراش شخص بیمار؛ درمانهای دندانپزشكی، ختنه و یا جراحی های دیگر با وسایل آلوده از دیگر موارد انتقال HIV می باشد .

4- سرایت از طریق خون و فرآوردههای خونی
در اوایل دهه 1980 عفونت HIV به سرعت میان افرادی كه به علت ابتلا به بیماری هموفیلی مجبور به تزریق خون بودند افزایش پیدا نمود. افراد مبتلا به هموفیلی در هنگام خونریزی، خونشان منعقد نمی شود به همین علت هنگام آسیب دیدگی مقدار زیادی خون از بدنشان خارج می شود. در اوایل شیوع اپیدمی ایدز بیش از نیمی از 20000 فرد مبتلا به هموفیلی دچار عفونت HIV گردیدند
در میان دهه 1980 آزمایش تشخیص آنتی بادی HIV ( این آزمایش وجود عفونت HIV را مشخص می نمود ) دردسترس عموم قرار گرفت و بانك خون نیز آغاز به شناسایی خونهای اهدایی نمود. از سال 1987 به بعد دیگر هیچ فرد مبتلا به هموفیلی به علت تزریق خون دچار عفونت HIV نگردید .
اگر چه تزریق خون یكی از مواردی بود كه افراد دچار عفونت HIV می شدند ولی هیچ فردی از طریق اهدای خون به این عفونت مبتلا نگردید. زیرا هنگام اهدای خون از سوزنهای یكبار مصرف استفاده می شد و نیز خونهای تزریقی قبلا از نظر وجود HIV بررسی می گردید .

راههای دیگر سرایت عبارتند از :
پیوند اعضا ویابافت آلوده به عفونت HIV .
چه كسی نیاز به انجام آزمایش HIV دارد؟
در صورتی كه شما سابقه انجام هر كدام از رفتارهای خطرناك زیر را داشته اید، نیاز به انجام آزمایش HIV دارید :
* استفاده از سوزن و سرنگ مشترك در اعتیاد تزریقی (حتی برای یك بار )
* ابتلاء به بیماری های آمیزشی (مثل سوزاك، سیفلیس، تبخال و زگیل تناسلی )
* با فرد آلوده به HIV تماس جنسی “حفاظت نشده” داشته اید .
* با فرد تزریق كننده مواد مخدر (حتی همسر) تماس جنسی “حفاظت نشده” داشته اید .
* با فرد دارای سابقه ابتلاء به بیماریهای آمیزشی تماس جنسی “حفاظت نشده” داشته اید .
* بدون اطلاع از سابقه ابتلاء فردی به بیماریهای آمیزشی تماس جنسی “حفاظت نشده” داشته اید .
* با فرد دارای سابقه روابط جنسی با مردان یا زنان دیگر تماس جنسی “حفاظت نشده” داشته اید .
* با فرد دارای سابقه روابط جنسی با نوع همجنس تماس جنسی “حفاظت نشده” داشته اید. (خصوصاً اگر رابطه بین دو مرد بوده و در این رابطه وی مفعول بوده باشد .)
* با فردی كه در نواحی پر خطر زندگی می كند، تماس جنسی “حفاظت نشده” داشته اید. (مناطقی كه در آن آمار میزان افراد آلوده به HIV زیاد می باشد. مثلاً بعضی كشورهای آفریقایی، كشورهای تازه استقلال یافته روسیه، افغانستان و كشورهای ناحیه خلیج فارس )
* استفاده از مشروبات الكلی و مواد مخدر قبل از تماس جنسی (تریاك، هروئین، قرص اكستاسی، حشیش، گرس و …. )
* سابقه تجاوز و سوء استفاده جنسی قرار گرفتن
چه زمانی بعد از رفتار خطرناك بایستی آزمایش HIV داد؟

با توجه به اینكه میزان آنتی بادی وسرعت افزایش آن در افراد متفاوت است ، از بدو ورود ویروس به بدن تا رسیدن سطح آنتی بادی به حد قابل تشخیص در آزمایش ممكن است بین 2 هفته تا 6 ماه طول بكشد ،در افرادی كه رفتارهای پرخطر داشته اما تست منفی دارند لازم است 3 ماه بعد و در صورت تداوم رفتار، هر شش ماه آزمایش تكرار شود .
دلایل انجام دادن تست HIV چیست؟
بسیاری از كسانی كه تست HIV انجام دادهاند بیدلیل نگرانند چرا كه :
* اگر نتیجة تست منفی باشد (یعنی اینكه با HIV آلوده نیستند) میتواند باعث آرامش خیال شود. و اگر نتیجه تست مثبت
شود كارهای بسیاری برای فائق آمدن با نتیجه مثبت تست HIV و مراقبت از سلامت میتوان انجام داد .
*اگر نتیجة تست HIV شما مثبت باشد پزشك میتواند بدقت مراقب سلامت شما باشد. بسیاری از كسانی كه تست HIV مثبت دارند سالها سالم باقی میمانند ولی اگر به سمت بیماری پیش بروید داروهای بسیاری بنام antiretroviral وجود دارند كه میتواند سرعت پیشرفت ویروس و بیماری را كم كنند و نگهدارنده سیستم ایمنی باشند همچنین داروهایی برای پیشگیری و درمان برخی بیماریهایی كه افراد مبتلا به HIV به آن گرفتار میشوند را دریافت كنید. همچنین ممكن است تحت درمان با داروهای جدید در روشهای درمانی قرار بگیرید.
* اگر پزشك بداند كه شما HIV مثبت هستید هنگامیكه به بیماری مبتلا میشوید با جدیت و دقت بیشتری علائم را پیگیری میكند .
* اگر بدانید كه HIV مثبت هستید بیشتر مراقب خواهید بود تا دیگران آلوده نشوند بعنوان مثال رابطه جنسی ایمن داشتن (safe sex) و آگاه كردن شركای جنسی قبلی خود .
* آگاه بودن به آلودگی با HIV ، ممكن است بر روی برخی تصمیمات آینده شما تأثیر گذار باشد ( مثلاً در مورد تشكیل خانواده )
چه مدت طول میكشد تا HIV به ایدز تبدیل شود؟
بدون درمان دارویی، بطور متوسط طی 10 سال آلودگی به ویروس HIV به سمت ایدز پیش میرود كه البته این مدت 10 سال برای فردی است كه تغذیه مناسبی دارد. اما فردی كه در منقطه فقیرنشین است و بخوبی تغذیه نمیشود ممكن است بسیار سریعتر به سمت ایدز و نهایتاً مرگ پیش برود .
منابع :
www.iranhiv.com
www.avert.org
www.fa.wikipedia.org
www.irteb.com
www.pezeshk.uk اقدامات لازم در صورت مواجه با ویروس ایدز

اگر به هر دلیلی با ویروس ایدز مواجه شدید چه اقداماتی را باید انجام داد؟
1- هر چه سریعتر با آب و صابون محل را شستشو بدهید .
2- اگر مخاط آلوده شده بود با آب فراوان شستشو بدهید .
3- زمان وساعت تماس را یادداشت واطلاع دهید .
4- بلا فاصله درمان به مدت حداقل 4 هفته علیه HIV شروع میگردد(حداكثر تا 72 ساعت پس از آلودگی اثر بخش است )
5- آزمایش HIV در سه نوبت( هفته ششم وماه سوم وماه ششم )
6- انجام آزمایشات(Lft,CBC,BUN,CR , BS, در خانمهاBHCG) قبل از شروع درمان
7- از اهداء خون واعضاء خوداری نمایند همچنین در خانمها علاوه بر موارد مذكور توصیه میگردد تا از بارداری وشیردهی پرهیز نمایند .
8- اگر جواب آزمایش مثبت بود 12 ماه درمان انجام میگردد .
9- ” اگر آلودگی از طریق سوزن باشد توصیه میگردد تا تدابیر لازم جهت آلودگی به ویروس هپاتیت هم انجام پذیرد مانند تزریق بلا فاصله ایمونوگلوبولین و واكسن همزمان در دو نقطه متفاوت و انجام آزمایشات مربوط به ویروس هپاتیت”
سوالات رایج و مهم در مورد هپاتیت
– زردی یا یرقان چیست؟
مشهورترین نشانه بیماریهای كبدی در بین مردم زردی است. زردی نشانه بیماری است نه خود بیماری .
2- آیا زردی كه در برخی نوزادان تازه متولد شده دیده میشود، یك بیماری كبدی است؟
علت زرد شدن نوزادان بستگی به زمان وقوع دارد. در صورتیكه زرد شدن پس از روز سوم و تا پایان هفته اول تولد باشد، زردی فیزیولوژیك نامیده میشود و در صورتیكه زردی پس از هفته اول تولد بروز كند، ممكن است به علت مصرف شیر مادر باشد .در صورتیكه زردی همراه با تشنج، خوب شیر نخوردن باشد، احتمالا ناشی از نقصهای ژنتیكی آنزیمی است. در هر صورت زردی نوزاد در اغلب موارد منشا كبدی ندارد و واگیردار نیست
3- هپاتیت چیست؟
هپاتیت یك بیماری است كه كبد را متورم كرده و فعالیت آن را مختل میسازد .
این بیماری به علتهای مختلفی از قبیل ویروسها، باكتریها ، داروها، الكل و … ایجاد میشود .
4- هپاتیت ویروسی چیست؟
هپاتیت ویروسی ناشی از وی روسهای مختلفی است كه شایعتر از همه هپاتیت ویروسی D,C,B,A و Eمی باشد .
5- هپاتیت A چیست؟
هپاتیت A به علت ویروس هپاتیتA ایجاد میشود. هپاتیت A بیماری است كه از راه مدفوعی _دهانی منتقل میشود و اغلب بیماری خودبخود خوب میشود و بطرف مزمن شدن نمیرود .
6- هپاتیت B چیست؟
هپاتیت B به علت ویروس هپاتیت B ایجاد میشود. آلودگی به ویروس هپاتیت B به سه حالت متفاوت ممكن است دیده شود كه شامل هپاتیت حاد، هپاتیت مزمن و آلودگی بدون علامت است .
7- هپاتیت B حاد به چه صورت تظاهر مینماید؟
در این حالت، بیمار پس از یك دوره مقدماتی با نشانههایی مانند تب، سرماخوردگی، تهوع، استفراغ و درد شكم، دچار زردی میشود. اولین عضوی كه زردی در آن مشاهده میشود، سفیدی چشمها است. هپاتیت B حاد به طور معمول خودبخود بهبود مییابد و پس از 6 ماه خون از ویروس پاك میشود و فقط در تا 10 5 درصد بیماران بالغ ممكن است آلودگی مزمن شود .
8- هپاتیت B مزمن به چه صورت تظاهر مییابد؟
در صورتیكه درگیری كبد بیش از 6 ماه طول بكشد، بیماری را مزمن مینامند. در این حالت علائم كمتری تظاهر مییابد و بیماری فقط از طریق بررسیهای آزمایشگاهی شناخته میشود. این افراد باید تحت نظر پزشك قرار گیرند.
9- آلودگی بدون علامت در هپاتیت B به چه صورت است؟
در این حالت فرد بدون هیچگونه نشانه بالینی بیماری كبدی ویروس هپاتیت را در خون خود دارد و میتواند آنرا به سایرین انتقال دهد. به این افراد ناقل سالم میگویند .
10- چه اقداماتی برای ناقل سالم مورد احتیاج است؟
فرد ناقل سالم احتیاج به درمان و نمونه برداری ندارد. فقط برای كنترل كار كبد، باید هر شش ماه یكبار توسط پزشك بررسی شود و رعایت دستورات بهداشتی برای عدم انتقال ویروس به سایرین را انجام دهد.لازم است برای اطرافیان فرد واكسیناسیون هپاتیت B انجام گردد .
11- راههای انتقال هپاتیت B كدام است؟
1- تولد از مادر آلوده به هپاتیت B
2- تماس جنسی حفاظت نشده با فرد آلوده
3- استفاده مشترك از ابزارهای آلوده تیز و برنده مانند سوزن و سرنگ، تیغ و مسواك
4- تزریق خون و فرآوردههای خونی آلوده
5- اقداماتی مانند خالكوبی، حجامت، سوراخ كردن گوش، خدمات پزشكی و دندانپزشكی در مكانهای نامطمئن و با وسایل آلوده و غیر استریل
12- هپاتیت B از چه راههایی انتقال نمییابد؟
هپاتیت B از طریق دست دادن، در آغوش گرفتن، بوسیدن، نشستن در كنار فرد آلوده و سایر تماسهای معمول انتقال نمییابد. حضورافراد آلوده در محیطهای كار و اجتماع بلامانع است
13- آیا ظرف غذای فرد مبتلا به هپاتیت B باید از بقیه جدا شود؟
خیر- برخلاف هپاتیت A، ویروس هپاتیت B از راه خون و فرآوردههای خونی و دیگر ترشحات بدن منتقل میشود، بنابراین فرد مبتلا به هپاتیت B احتیاجی به ایزوله شدن ندارد و فقط باید از تماس نزدیك با خون و بقیه ترشحات او پرهیز كرد .
14- با توجه به اینكه در كشور ما، حدود 3 میلیون ناقل هپاتیت B وجود دارد، برای جلوگیری از سرایت، آیا لازم است كه واكسن هپاتیت به همه مردم تزریق شود؟
بنابه دلایل علمی واكسیناسیون در همه مردم لازم نیست. تزریق واكسن فقط در نوزادان و گروههای در معرض خطر انجام میشود.گروههای در معرض خطر یعنی كسانیكه در معرض یكی از راههای انتقال ویروس قرار دارند.مانند پرسنل پزشكی و پیراپزشكی .
15- اگر كسی به هپاتیت B حاد مبتلا شود، آیا بدین معنی است كه كبد خود را از دست میدهد؟ خیر – تا 95 90 درصد افرادی كه هپاتیت B حاد میگیرند، با واكنش مناسب بدن خود بهبود مییابند و ویروس از بین میرود.فقط تا 5 درصد این افراد مبتلا به هپاتیت مزمن میشوند. در گروه مزمن هم اغلب افراد فقط ناقل سالم محسوب میشوند و درصد كمی (%10-5) دچار عوارض شدید میشوند .
16- در ایران شایعترین راه انتقال ویروس هپاتیت B كدام است؟
در كشور ما شایعترین راه انتقال از مادر آلوده به نوزاد است .
17- اگر همسر فردی ناقل هپاتیت B باشد. برای جلوگیری از ابتلا بقیه افراد خانواده باید چه كار كرد؟ همسر و فرزندان بیمار و كسانیكه با وی در یك منزل زندگی میكنند باید واكسینه شوند و وسایلی كه موقع استفاده از آنها احتمال ایجاد جراحت میرود مثل مسواك، شانه و به خصوص تیغ ریش تراشی، باید برای هر فرد منحصر به فرد باشد .
18- به چه كسانی واكسن هپاتیت B تزریق میشود؟
– كلیه نوزادن متولد شده از سال 1372
– افر ادی كه به علت بیماریهای خاص مانند تالاسمی یا هموفیلی نیاز به تزریق مكرر خون یا فرآوردههای خونی دارند .
– افرادی كه دیالیز میشوند .
– پرسنل پزشكی (پزشكان، پرستاران و… )
– كسانیكه با فرد ناقل در یك منزل زندگی میكنند .

19- اگر یكی از دوستان و همكاران ناقل هپاتیت باشد، آیا لازم است كه واكسن هپاتیت تزریق گردد؟
خیر- روابط دوستانه، همكار بودن، داشتن رفت وآمد خانوادگی شانسی برای انتقال هپاتیت B ندارد، بنابراین نیازی به واكسیناسیون نیست .
20- هپاتیت C چیست؟
هپاتیت C به علت ویروس هپاتیت C ایجاد میشود. هپاتیت C حاد بر خلاف نوع Aو B تقریبا بدون علامت است و ممكن است علائم غیر اختصاصی مانند سرماخوردگی و بی اشتهایی ایجاد نماید .
21- آیا هپاتیت C حاد مانند A و B ، اغلب خودبخود بهبود مییابد؟
متاسفانه خیر – هپاتیت C حاد ( تا 85% 70) موارد تبدیل به عارضهای مزم ن میشود و باعث اختلال كاركرد كبد میگردد .
22- راههای انتقال هپاتیت C چیست؟
– تزریق خون و فرآوردههای خونی آلوده
– استفاده مشترك از ابزارهای آلوده تیز و برنده مانند سوزن و سرنگ، تیغ اصلاح و مسواك
– تماس جنسی حفاظت نشده با فرد آلوده
– خالكوبی، حجامت، سوراخ كردن گوش، خدمات پزشكی و دندانپزشكی در محلهای نا مطمئن و با وسایل آلوده
– تولد از مادر آلوده به هپاتیت C
23- شایعترین راه انتقال هپاتیت C در كشور ما كدام است؟
درحال حاضر استفاده از سرنگهای مشترك بین معتادان تزریقی شایعترین راه انتقال در كشور ماست .
24-آیا ممكن است فردی هم هپاتیت C داشته باشد، هم هپاتیت B ؟
با توجه به راههای مشترك انتقال این دو ویروس پاسخ مثبت است. اغلب كسانیكه آلودگی به هر دو ویروس را دارند، معتادان تزریقی هستند .
25- واكسن برای جلوگیری از انتقال هپاتیت C وجود دارد؟
تاكنون واكسنی ساخته نشده كه بتواند در برابر ویروس هپاتیت C مصونیت ایجاد كند .
26- كدام ویروس هپاتیت از راه جنسی بیشتر منتقل میشود؟
ویروس هپاتیت B بیش از هپاتیت C از راه تماس جنسی منتقل میشود. موارد هپاتیت C ناشی از تماس جنسی غالباً در افرادی كه شركای جنسی متعدد دارند دیده میشود .
با توجه به شباهت راههای انتقال هپاتیت و ویروس عامل بیماری ایدز، بسیاری از مبتلایان به ویروس ایدز بطور همزمان به ویروس هپاتیت B و C هم آلوده اند، كه این امر موجب تشدید علائم و مشكلات بیماران و كوتاه تر شدن عمر آنان میشود .
27-آیا تاتوها باعث انتقال ویروس میشود؟
بله – انواع خالكوبی و تاتو بویژه اگر در مكانهای سنتی و آلوده انجام شود، هپاتیت B و C را منتقل میكند. در صورت تمایل به انجام تاتو حتما از وسایل یكبار مصرف و مكانهای مطمئن استفاده شود .
28- راههای پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B و C كدام است؟
باتوجه به راههای انتقال هپاتیت B و C راههای پیشگیری عبارتند از :
1- تزریق سه نوبت واكسن هپاتیت B در افراد در معرض خطر
2- جلوگیری از تماس با خون یا سایر ترشحات افراد آلوده (عدم استفاده از وسایل آغشته به خون مانند تیغ، خالكوبی، تاتو و …
3- ترك اعتیاد، تغییر شیوه ها های مصرف و پرهیز جدی از استفاده اشتراكی از سرنگ
4- پرهیز از تماس جنسی مشكوك و حفاظت نشده
29- اگر لباس كسی آغشته به خون بیمار مبتلا به هپاتیت Bو یا C شود، چه اقداماتی باید انجام داد؟
در صورتیكه لباس یا هر شیئی دیگری به خون فرد آلوده آغشته شود، در ابتدا باید خون را با آب سرد در حالی كه دستكش به دست است كاملا شسته شود. چون ویروس در خون خشك شده هم تا مدتی باقی میماند، بنابراین باید خون كاملا پاك شود.
سپس با دو روش میتوان وسیله را ضد عفونی كرد :
1- استفاده از مواد ضد عفونی كننده مانند مایعات سفید كننده و مواد كلر دار برای مدت 20 دقیقه
2- جوشاندن برای مدت تا 30 20 دقیقه
30- آیا برای مبتلایان به هپاتیتC محدودیتی از نظر ازدواج وجود دارد؟
یكی از راههای انتقال هپاتیتC ، انتقال از راه تماس جنسی با فرد آلوده است، ولی شانس این انتقال بسیار پایین میباشد، بطوریكه در اغلب موارد هپاتیتC از همسر به طرف مقابل منتقل نمیشود. بنایراین فرد آلوده به هپاتیتC می تواند ازدواج كند .
31- آیا وجود یك فرد ناقل در منزل خطرناك است؟
در صورتیكه دستورات ساده بهداشتی رعایت شده و واكسیناسیون انجام شود، شانسی برای انتقال هپاتیت B بین افراد خانواده باقی نمی ماند .
32- آیا یك فرد ناقل هپاتیتC می تواند ازدواج كند؟
با انجام واكسیناسیون برای همسر فرد ناقل هیچ خطری از نظر ازدواج وجود ندارد و باردار شدن دختر ناقل هم برای جنین خطرناك نیست، چون با استفاده از روشهای پیشگیری میتوان از آلودگی فرزند جلوگیری كرد. □
هپاتیت B
اطلاعات اولیه
هپاتیت B بوسیله ویروس HBV آید بوجود می . میتوان افراد را علیه این بیماری واكسینه كرد. این ویروس در خون ، منی و مایعات واژینال وجود دارد و از طریق تماس جنسی ، وسایل آلوده تزریق دارو منتقل میشود. زنان باردار آلوده میتوانند از طریق جفت یا در موقع زایمان ، ویروس را منتقل كنند. میزان HBV در خون نسبت ویروس هپاتیت A بیشتر است و همین باعث انتقال راحتتر آن میشود. هپاتیت B منتقل شده از مادر به نوزاد در موقع تولد میتواند به دو شكل مزمن و حاد دیده شود. مزمن یعنی دستگاه ایمنی بدن 6تا ماه نمیتواند ویروس را شناسایی و نابود كند، در حالی كه ویروس برای ماهها و سالها در كبد باقی مانده و به فعالیت و تكثیر ادامه میدهد .
این باعث سرطان كبد و آسیب آن میشود. كمتر از 10 درصد بزرگسالان بیماری را به شكل مزمن نشان میدهند، در حالی كه این رقم در كودكانی كه در موقع تولد آلوده شدهاند به 90 درصد و در نوجوانان به 25 – 30 درصد میرسد. خطر ابتلا به ویروس در بزرگسالان بستگی به سلامتی دستگاه ایمنی دارد. برای مثال افرادی كه دستگاه ایمنی آنها به دلایلی مانند پیوند
عضو ، دیالیز و مشكلات كلیوی ، شیمیوتراپی و ایدز تضعیف شده است بیشتر از افراد سالم مبتلا میشوند. گزارشها نشان داده است كه 90 درصد افراد مبتلا به ایدز به هپاتیت آلوده شدهاند و از این تعداد 15 درصد ، آن را به شكل مزمن نشان میدهند .
نشانه های بیماری
تمام افراد آلوده شده با این ویروس علایم بیماری حاد را نشان نمیدهند. 30 – 40 درصد افراد آلوده شده علامت خاصی را نشان نمیدهند. معمولا علایم حدود 4 – 6 هفته بعد از ورود ویروس بروز میكند. مانند هپاتیت A افراد آلوده شده با ویروس هپاتت B حاد احساس بیماری میكنند و قادر به انجام كاری نیستند. كمتر از یك درصد افراد آلوده این بیماری را به شكل خیلی شدید و سریع نشان میدهند كه منجر به از كار افتادن كبد و مرگ میشود .
اگر دستگاه ایمنی نتواند بیماری را تا 6 ماه مراقبت كند، شخص علایم هپاتیت مزمن را نشان میدهد. نشانههای هپاتیت مزمن مشابه هپاتیت حاد باشد. معمولا در افرادی كه چندین سال است مبتلا به بیماری هستند گروهی از علایم اضافی را نشان میدهند. این علایم شامل كهیر، جوش های پوستی ، آرتریت ، سوزش یا مورمور كردن در بازوها و پاها (Polyneuropathy) میباشد .
چگونگی تشخیص هپاتیت B
اولین راه تشخیص استفاده از آزمایش خون است كه آنتی ژن ها و آنتی بادیها كه بوسیله دستگاه ایمنی در مقابل ویروس ساخته میشود را مشخص میكند. آزمایشهای ضروری برای تشخیص آلودگی ، تشخیص آنتی ژن HBSAg ( آنتی ژن سطحی B) و دو آنتی بادی HBS ( آنتی بادی مربوط به آنتی ژن سطحی) و آنتی بادی HBC ( آنتی بادی مربوط به آنتی ژن مركزیB)میباشد .
آزمایش با ویروس HBV
بوسیله آزمایش بار ویروسی میتوان تعداد ویروس را در خون مشخص كرد. اگر بار ویروسی بیشتر از صد هزار نمونه در میلیلیتر باشد نشان دهنده فعالیت ویروس در كبد میباشد. وقتی بار ویروس از این مقدار بالاتر رود و آنزیمهای كبدی نیز افزایش یابد درمان باید شروع شود. اگر تعداد كمتر از این مقدار باشد و HBe Anti مثبت و HBeAg منفی باشد باید دستگاه ایمنی را كنترل كرد. در این حال نیز ویروس میتواند منتقل شود .
آزمایش آنزیمی كبدی
آزمایش آنزیم كبدی میزان آنزیمهای كبد مانند آلانین آمینو ترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) را مشخص میكند. افزایش این آنزیمها نشانه آسیب كبد است. در هپاتیت حاد این آنزیمها افزایش پیدا میكند ولی موقتی است و ندرتا مشكلات دراز مدت كبدی بوجود میآورد. در هپاتیت مزمن مقدار ALT كبد به شكل دورهای یا دائمی افزایش مییابد و خطر آسیبهای كبدی دراز مدت را افزایش میدهد .
بیوپسی كبد
این روشها میزان آسیب كبدی را مشخص نمیكنند به همین دلیل از بیوپسی كبد استفاده میشود. بیوپسی برای افرادی كه بار ویروسی خیلی بالاتر از صد هزار دارند و آنزیمهای كبد در آنها افزایش پیدا كرده است استفاده میشود .
ارتباط هپاتیت B و ایدز
بزرگسالانی كه به ویروس هپاتت B آلوده شدهاند كمتر از 10 درصد احتمال دارد آلودگی را به شكل مزمن نشان دهند ولی اگر شخص به ایدز مبتلا باشد این احتمال به 25 درصد میرسد. زیرا این افراد دستگاه ایمنی ضعیفی دارند. در افراد مبتلا به ویروس ، پاسخ به هپاتیت ضعیف شده یا از بین میرود. این موضوع باعث فعال شدن ویروس میشود و در نتیجه خطر آسیب كبد را افزایش میدهد. ارتباط بین ایدز شدت هپاتیت كاملا معلوم نیست ولی گزارشها نشان داده است كه در افراد آلوده با هر دو ویروس خطر ابتلا به سیروز كبدی بیشتر میشود و بار ویروسی بالاتر میرود. همچنین در این افراد خطر از كار افتادگی كبد دو برابر میشود .
درمان هپاتیت B
فرد مبتلا به نوع حاد بیماری احتیاج به درمان ندارد و میتواند با استراحت و قرصهای ایبوپروفن و نوشیدن مایعات بیماری را تحت نظر قرار دهد. درمان فقط برای افراد مبتلا به هپاتیت مزمن تجویز میشود. هدف از درمان ، كاهش بار ویروسی می باشد .

وضعیت انواع هپاتیت در ایران :
علت عمده بروز بیماری هپاتیتA ( ای) در ایران رعایت نكردن بهداشت غذایی است
دولت با كلرینه كردن آب آشامیدنی وظیفه خود را در راستای پیشگیری از بیماری هپاتیت انجام می دهد، و مردم باید با ضدعفونی كردن میوه، سبزیجات و رعایت بهداشت فردی از ابتلا بهاین بیماری جلوگیری كنند .
مقاومت ویروس هپاتیت E در آبهای آلوده و فاضلابها بیشتر است، در نتیجه درصورت رعایت نكردن بهداشت محیط زیست و بهداشت عمومی جامعه، این بیماری میتواند بصورت اپیدمی شدید شیوع پیداكند .
آمارهای دقیق درخصوص وضعیت و شاخصهای بیماریهایی نظیر هپاتیت در كشور ایران وجود ندارد و جالب است كه وزارت بهداشت و سازمان های وابسطه نه تنها فعالیتی در رابطه با آمارگیری صحیح در مورد موارد بیمار و آلوده انجام نمی دهد بلكه جلوی انجام فعالیت تحقیقی سازمان ها و افراد را جهت انجام بصورت تحقیق را می گیرد .
در حال حاضر هپاتیت B یكی از مشكلات عمده سلامت كشور ایران است و نزدیك به 2 الی 7 درصد افراد جامعه به نوعی با این
بیماری درگیر هستند.( درگیر بودن به معنی بیمار بودن همه این افراد نیست ).
واكسنی كه به منظور پیشگیری از این بیماری در حال حاضر در ایران وجود داردبا تزریق یك دوره كامل تقریبا می تواند افراد
را كاملاً در برابر هپاتیت B مصون كند .
در ایران بدلیل آلودگی بالا لازم است،در بخش سلامت اقدامات كافی جهت افزایش آگاهی افراد، ارتقای سطح بهداشت فردی و
اجتماعی و آموزش به گروه های پرخطر انجام پذیرد .
گروه های پرخطر در مورد هپاتیت” B “ و “C” را شامل كلیه پرسنل پزشكی، بیماران دیالیزی، بیمارانی كه به هر دلیل خون
دریافت می كنند، معتادان تزریقی و نوزادانی كه از مادر مبتلا به هپاتیت به دنیا می آیند،
مشكل 90 درصد بیماران هپاتیتی با اقدامات ساده نگهدارنده كنترل می شود اما 10 درصد باقی مانده ممكن است دچار شكل
پیشرونده و مزمن بیماری شده و امكان بهبودی نداشته باشند .
ویروس هپاتیت بی در مقابل حرارت و رطوبت مقاوم است .
دانشمندان به منظور ایجاد روش موثر برای درمان هپاتیت B، یك فنآوری ژنتیكی را تحت كنترل درآوردهاند آنها روشی را برای
تزریق ملكولهای كوچك به نام RNA های مدا خلهگر كوچك به جریان خون یافتهاند كه ژنهایی كه در تكثیر ویروس نقش
مهمی دارند را خاموش میكنند. این ملكولها در پوشش چربی قرار داده شده و سپس به خون تزریق میشوند. در این بررسی
تزریقات انجام شده سطوح ویروسی را در حیوانات آلوده تا 90 اند درصد كاهش داده
هپاتیت B شدیدترین عفونت ویروس كبدی در جهان است و ظاهرا عامل اصلی سرطان كبد است. طبق تخمین سازمان جهانی بهداشت هپاتیت B منجر به مرگ بیش از یك میلیون نفر در سال میشود .
برای حفاظت در برابر این بیماری واكسنهایی وجود دارد اما درمان دارویی آن گران و تقریبا غیرموثر است .دانشمندان در نظر دارند سال آینده اولین آزمایشات را بر انسان آغاز كنند .كارشناسان وزارت بهداشت ایران می گویند یك میلیون و 200 هزار نفر در كشور ایران به هپاتیت B و C آلوده اند.ولی آمار غیر رسمی می گوید در كشور ایران حدود 2 میلیون نفر آلوده به ویروس هپاتیت B و بین تا 300 200 هزار نفر مبتلا به هپاتیت C داریم. به عبارتی، 7/1 درصد جمعیت كشور ناقلین مزمن هپاتیت B و 1/3 درصد جمعیت كشور نیز به ویروس هپاتیت Cآلوده هستند .البته خوشبختانه اكثر كسانی كه در ایران به هپاتیت B آلوده هستند، هپاتیت غیرفعال دارند ( كسانی كه فقط ویروس در بدنشان وجود دارد) و فقط باید هر 6 ماه یك بار آزمایش بدهند، ولی در عوض، متاسفانه هپاتیت C و B بیشتر در سنین بین تا 40 20 سالگی دیده میشود .
سالانه نزدیك به 10 هزار نفر آلوده به هپاتیت B و C در كشور گزارش می شود .
در ایران آمار مربوط به هپاتیت B و Cاز سال 1377تا كنون بین 7 هزار تا 11 هزار مورد آلوده در سال به صورت متغیر بوده است، به گونه ای كه در سال 77 حدود 7 هزار مورد آلوده به این نوع هپاتیت ها در كشور وجود داشت اما در سال های اخیر 10 هزار مورد بوده كه شایع ترین آنها هپاتیت B و بیش از 8 هزار مورد است.و از میان 8 هزار مورد آلوده به هپاتیت B نزدیك به دو هزار نفر فاز بیماری را طی می كنند .
مطالعات ایران بر روی جمعیت عمومی كشورنشان می دهد ، كه 7/1 درصد جمعیت كشور را آلوده شدگان به هپاتیت B و در سایر مطالعات این میزان 3تا 2 درصد را شامل می شود همچنین 1/0 درصد نیز آلوده به هپاتیت C در كشور تخمین زده می شود.البته كارشناسان غیر دولتی این آمار را واقعی نمی دانند و درصد افراد آلوده را بیشتر تخمین می زنند .از آنجا كه تا 80 60 درصد افراد آلوده به هپایتت C به سمت مزمن شدن بیماری می روند ،بنابراین اگر چه شیوع آن نسبت به هپاتیت B كمتر است اما مشكلات و معضلات مربوط به هپاتیت C بیشتراست چرا كه درصد كمی از افراد آلوده به هپاتیت B،
بیماری آنها مزمن می شوند .
زمانی كه هپاتیت اثر منفی خود را بر كبد بگذارد ، سبب از بین رفتن سلول های كبدی و از كارافتادن سیستم فعالیت كبدی
می شود كه به دنبال آن آسیب شكمی را به همراه دارد بنابراین نگرانی های مربوط به بیماری هپاتیت زمانی است كه این
بیماری به سمت مزمن شدن می رود .
هپاتیت A در كشور ایران شیوع بالایی دارد اما خوشبختانه از نوع هپاتیت هایی است كه سرانجام خوبی دارد چرا كه درصد
بسیاركمی از افراد آلوده به این نوع هپاتیت به طرف مزمن شدن می روند، به گونه ای كه بسیاری از افراد ممكن است در
كودكی به این بیماری مبتلا و یا نسبت به آن ایمن شده اند اما چون در صورت ابتلا به آن نیز، سیر طولانی و مزمن شدن را طی
نمی كند بنابراین نمی تواند مشكل ساز باشد .
پس از ادغام برنامه واكسیناسیون هپاتیت B در نوزادان و برنامه كشور ی در خصوص كنترل هپاتیت B ایران به موفقیت هایی
رسیده است به گونه ای كه میزان هپایتت B در جمعیت كشور ایران تا حدودی كاهش یافته است .
تعداد مبتلایان به هپاتیت C در كشور زیر یك درصد است. البته از كل انواع هپاتیت اطلاعات دقیقی در دست نیست.با توجه به این كه ایران در مجاورت كشورهایی با آمار بالای هپاتیت C و B قرار دارد، همیشه در معرض خطر است . در سال 1379 در زندانهای كشور ایران اپیدمی هپاتیت C در حدود 20 درصد بود كه با توزیع سرنگ یك بار مصرف در بین زندانیان و تغیر اعتیاد آنها از تزریقی به خوراكی، این بیماری كاهش یافت به گونهای كه در سال 84 حدود 5 درصد از معتادان تزریقی به هپاتیت C مبتلا بودهاند .
200 میلیون ناقل هپاتیت C در جهان وجود دارد، و با توجه به این كه رفتارهای خطرساز و اعتیاد تزریقی در دنیا روند رو به رشدی دارد، تعداد مبتلایان به هپاتیت C نیز در حال افزایش است . در حال حاضر حدود 200 هزار بیمار هپاتیت C اند در ایران شناسایی شده .
همچنین هپاتیت B در مردان شایعتر از زنان است، و بیماری هپاتیت B در افرادی مانند بیماران تالاسمی و هموفیلیها كه به صورت مداوم خون و فراودههای خونی دریافت میكنند، شایعتر است كه البته با كارهای صورت پذیرفته در زمینه سالمسازی خون در سازمان انتقال خون ایران تعداد این بیماران نیز كاهش یافته است، به گونهای كه از سال 75 تاكنون تنها 2 مورد بیماری هپاتیت در هموفیلیهای كل كشور ایران گزارش شده است.
واكسیناسیون هپاتیت نقش موثری در كاهش تعداد مبتلایان به هپاتیت B داشته است و از سال 72 به بعد تمام نوزادان متولد شده در ایران در بدو تولد واكسن هپاتیت B را دریافت میكنند و متولدان تا 72 68 نیز از امثال این واكسن را دریافت كرده اند .از 15 اسفند ماه سال 1385 متولدان سال 68 این واكسن را دریافت كردهاند و متولدین سالهای تا 72 69 نیز در سالهای بعد در برابر بیماری هپاتیت B واكسینه خواهند شد .
لازم به ذكر است به علت افزایش رفتارهای پرخطر در بین معتادان تزریقی ، ویروس هپاتیت B در كشور ایران رو به افزایش است .
هم اكنون 3 درصد جمعیت جهان به ویروس B و C مبتلا هستند ،گرچه اطلاعات آماری دقیق در ایران وجود ندارد ولی به نظر می رسد این رقم در ایران حدود یك درصد باشد. البته این رقم در برخی از استانهای كشور نیز متغییر است .با ساخت و تولید واكسن های هپاتیت در كشور ایران ، هم اكنون شیوع این ویروس در ایران بسیار كاهش یافته و در سطح كشورهای همسایه نیز ، ایران در وضعیت بهتری قرار دارد .
هم اكنون ویروس هپاتیت B و C بیشتر افراد در گروههای سنی تا 40 20 سال جامعه را مبتلا كرده است .لازم به ذكر است هپاتیت B شایع ترین نوع هپاتیت در كشور ایران است و این هپاتیت هم اكنون به عنوان یكی از اصلی ترین بیماریهای كبدی در ایران گزارش شده است
هم اكنون برای كاهش و مبارزه با ویروس هپاتیت B در كشور ایران مطالعات این ویروس در چند استان كشور آغاز شده است .در حال حاضر ما در كشورمان حدود 2 میلیون نفر آلوده به ویروس هپاتیت B و بین تا 300 200 هزار نفر مبتلا به هپاتیت Cداریم. به عبارتی، 7/1 درصد جمعیت كشور ناقلین مزمن هپاتیت B و 1/3 درصد جمعیت كشور نیز به ویروس هپاتیت C آلوده هستند .
مناطق جغرافیایی دنیا از نظر درصد انسانهای آلوده به هپاتیت به 3 دسته تقسیم میشود : 1 – مناطقی با آلودگی كم، كه میزان ناقلین هپاتیت آن كمتر از 2 درصد و شامل آمریكا و اروپاست. 2 – مناطق با آلودگی متوسط، بین 7تا 2 درصد است. 3 – مناطقی با آلودگی بالا كه میزان ناقلین بیش از 7 درصد و شامل كشورهایی همچون چین و تایوان است .ایران تا 10 سال پیش در منطقه با شیوع متوسط قرار داشت (حداقل 3درصد ابتلا به هپاتیت در كشور) اما باز جای شكرش باقی است كه در حال حاضر با پیشگیری و اجرای واكسیناسیون كشوری، در برخی از نواحی، میزان ابتلا به زیر 2 درصد رسیده است؛ به عنوان مثال در تهران میزان شیوع كمتر از 2 درصد است